Binanın depreme dayanıklı olması, son dönemlerde oldukça önem teşkil etmektedir. Yaşanan depremler ve bunun ağır sonuçları oturulan binanın dayanıklılığı konusunu akıllara getirmektedir. Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konum bakımından deprem bölgesi konumunda bulunması, sağlam binaların yapımının şart olduğunun göstergesidir. En son İzmir’de olan büyük deprem sonrasında birçok bina yıkılmış ve en önemlisi insanlar hayatlarını kaybetmiştir. Dolayısıyla insanların oturdukları evlerin oldukça sağlam olması gerekmektedir. İnsanlar, can ve mal kayıpları yaşamamak adına hayatlarını güvenli olarak idame ettirmek durumundadırlar. Dolayısıyla deprem yönetmeliğine ihtiyaç vardır. Deprem yönetmeliği olan evler hem daha güvenilir olup hem de olası depremlerden güvenilir bir yaşam sürülmesi sağlanabilmektedir.
Deprem risk analizinde binanın zemin, temel, kiriş, duvar, kolon ve statik özelliklerinin detaylı incelemeleri yapılır. Bu nedenle binanın depreme karşı direncini ölçmek için bir risk analizi yapılması avantajlıdır. Bu analiz sayesinde yapının büyük ölçekli depremlere karşı dayanımı ve çökme olasılığı belirlenebilir.
Binanın Depreme Dayanıklı Olması Nasıl Anlaşılır
Binanın depreme dayanıklı olması, oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Ülkemizde ilk deprem yönetmeliği başladığı zaman 1940 yılında faaliyete girmiştir. Bugüne kadar dokuz defa revizyon edilen deprem yönetmeliği, en son 2018 yılında tekrar yenilenmiştir. Son dönemlerde teknolojinin gelişmesi ile birlikte analiz yöntemleri artarak mevcut bilgiler güncellemeye ihtiyaç duyulmuştur. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği adı ile isim yenilenmiştir. Yönetmeliğin amacı ise;
Tekrar yapılacak, değiştirilecek, büyütülmesi gereken resmi ve özel olan bütün binalar ve bina türü olan yapılar tamamen ya da bir kısmı depreme karşı güçlendirilecektir. Dolayısıyla bu kapsamda da güncel olan yönetmeliklere tabi olarak inşa edilen yapılar, sağlamlık ve depreme karşı dayanıklılık bakımından daha çok güvenilir hale gelmiştir.
Yapılan araştırmalara göre 2007’den sonra yapılmış olan binalar çok daha güvenilirdir. Bu yüzden bu binaların tercih edilmesi gerekmektedir. Yönetmelikler değiştikten sonra 2007’de revize edilen yönetmelik nedeniyle ülkede olan yapı sistemleri de tam olarak oturmaya başlamıştır. Bununla birlikte binaların kontrollü olarak yapılmaya başlandığını söyleyebiliriz.
Depreme Dayanıklı Binaların Kontrolü
Bina yönetmeliği kurallarına uygun olarak yapılan binalar, daha sonra yine kontrol edilmelidir. İskan safhasından sonra binalarda yapılan değişiklikler mutlaka incelenmeli ve bu tür durumlarda yapısal özelliklerin değiştirilip değiştirilmediğine bakmak gerekiyor. İnşaat bina yapıların zemin etüt çalışmalarına da bağlı bir şekilde inşa edilmesi oldukça önemlidir. Zemin etüdü yapılmayan yapılarda ise zemin ve yapı arasında olan etkileşim bilinmediğinden dolayı sonra oluşacak olan hasarların fark edilmesi zor olur. Bir yapının bulunduğu yere uygun bir temel üzerine inşa edilmesi çok önemlidir. Bu nedenle bu maddenin tek başına yeterli olmadığı söylenmelidir. Bina için kullanılan malzemeler tasarım aşamasında kalitesiz ve özensiz ise sağlam bir zemin yapının dayanıklılığına yardımcı olmayacaktır.
Unutulmamalıdır ki Binanın depreme dayanıklı olması oldukça önemlidir. Çünkü depremler insanları değil, çürüyen binaları öldürür. Bu nedenle depreme dayanıklı yapıların yapılması, depreme dayanıklı olmayan yapıların tespit edilmesi ve gerekli yaptırımların uygulanması hayat kurtarabilir.
