2020 Aralık Ayı Kira Artış Oranı

Hem ev sahiplerini hem de kiracıları yakından ilgilendiren kira artış oranı her ay devlet tarafından açıklanmaktadır ve TÜİK aylık olarak bu verileri yayınlamaktadır. Bu yazımızda sizlere 2020 Aralık ayına ait kira artış oranları hakkında bilgi vereceğiz. Zam oranları ile ilgili güncel tabloyu yazımızın son kısmında bulabilirsiniz fakat o kısma geçmeden önce kira artış oranlarına ilişkin süreçten ve yasal sınırlardan bahsetmek istiyoruz. Sizlere bu konuda daha detaylı bilgi vermek ve konuyla ilgili merak ettiğiniz soruları cevaplandırmak için keyifli bir yazı hazırladık.

Kira Artış Oranı Nasıl Belirlenir?

30 Kasım 2018 tarihinde meclise sunulan torba yasa teklifindeki 71 maddeden 1’i, kira artışı ile ilgili önemli değişiklikler yaşanmasına neden oldu. Bu tarihten önceki kira artış oranlarında Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE, 2014’ten önce TEFE olarak ayrıca incelenmekteydi) ile Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)’nin ortalaması alınıyordu. Ancak 2018 yılının yaz aylarında başlayan yabancı para birimlerindeki fiyat dalgalanmaları, ithal girdileri olan üretici tarafında sert yükselişlere neden oldu. ÜFE’deki bu yüksek artışın kiracıları mağdur etmesi üzerine devlet yeni yasa teklifiyle kira artış üst sınırını TÜFE olarak belirledi ve dövizle imzalanan kira bedellerinin Türk Lirası olarak değiştirilmesini istedi. Kira artış oranları belirlenirken baz alınan değer olan TÜFE, sıkça duyulan ancak birçok kişi tarafından tam olarak ne anlama geldiği bilinmeyen bir kavramdır. Bu sebeple öncelikle ÜFE ve TÜFE kavramlarının ne anlama geldiğinden bahsetmek istiyoruz.

ÜFE ve TÜFE Kavramlarının Anlamları

Türkiye’de zam oranlarını belirleyen ve oldukça önemli iki kavram olan ÜFE ve TÜFE, 2018 yılına kadar gayrimenkul sektörü için son derece önemliydi. Biz de öncelikle bu kavramların ne anlama geldiğinden bahsetmek istiyoruz. Şöyle ki;

• ÜFE kavramının açılımı Üretici Fiyat Endeksi‘dir. 2014 yılına kadar ÜFE ve TEFE (Toptan Eşya Fiyat Endeksi) ayrı ayrı incelenmekteydi fakat 2014 yılında bu iki kavram Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) başlığı altında birleştirildi. Bu alışkanlıktan dolayı bazı kira sözleşmelerinde hala TEFE yazdığı görülmektedir ancak bu kısmın ÜFE olarak değiştirilmesi gerekmektedir. ÜFE, üretici maliyetlerinde meydana gelen dalgalanmaları ölçer. Örnek vermek gerekirse; elektrik fiyatlarına zam gelmesi önce üretici maliyetlerini artırır, zamanla üretici bu maliyetini satış fiyatlarına yansıtır ve tüketici fiyatlarında (TÜFE) da artış olur. Yani ÜFE, üreticinin girdi olarak kullandığı tüm ürün ve hizmetleri kapsamaktadır. Kur ve zamlar bu endeks üzerinde ani değişikliklere sebep olabilir ancak TÜFE öyle değildir.
• TÜFE kavramının açılımı ise Tüketici Fiyat Endeksi’dir. TÜFE, bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür. Üretici fiyatlarındaki ani değişiklikler çoğu zaman raf fiyatlarına hemen yansımaz. Bundan dolayı TÜFE’deki aydan aya değişikler ÜFE’deki değişikliklerden daha azdır. TÜFE, 12 alt grupta incelenir. Bu gruplardaki değişiklikler ayrı ayrı derlenir ve tek bir TÜFE hesaplamasına ulaşılır. TÜFE hesaplamasında kullanılan alt gruplar aşağıdaki gibidir:
  • Gıda ve Alkolsüz İçecekler
  • Alkollü İçecekler ve Tütün
  • Giyim ve Ayakkabı
  • Konut
  • Ev Eşyası
  • Sağlık
  • Ulaştırma
  • Haberleşme
  • Eğlence ve Kültür
  • Eğitim
  • Lokanta ve Oteller
  • Çeşitli Mal ve Hizmetler

ÜFE ve TÜFE Arasındaki Farklar

Türkiye’de, bu iki kavram genellikle karıştırılmaktadır. Bunun en büyük nedeni ise bu iki kavramın tam olarak anlaşılmamış olmasıdır. Yukarıda da açıkladığımız gibi, ÜFE üreticinin maliyeti ile ilgili iken TÜFE malın tüketiciye ulaştığındaki fiyatı ile ilgilidir. Kira artış oranları TÜFE ile belirlendiğinden bizim için önemli olan kavram TÜFE’dir.

TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranına göre “2020 Aralık ayı kira artış oranı kaçtır?” sorusunun cevabını aşağıdaki başlıkta bulabilirsiniz. 

2020 Aralık Ayı Kira Artış Oranı ve Geçmiş Dönem Oranları

Aralık 2020 döneminde yapılacak kira artışı için TÜİK’in Kasım 2020 TÜFE verisi kullanılmaktadır. TÜFE oranına göre bu ay için hesaplanan kira artış oranı, 12 aylık TÜFE oranının ortalamasına göre hesaplanmıştır. Başka bir deyişle; kira artış oranı, ondan önceki 12 ayın TÜFE oranlarının ortalamasının hesaplanması ile belirlenir. 

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2020 yılı Aralık ayı için güncel kira artış oranı %12,04 olarak belirlenmiştir. Temmuz ayından bu yana %11 bandında seyreden kira artış oranı, Aralık ayı itibari ile tekrar %12’lere çıkarak bir artış göstermiştir.

Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)

Yani ev ve ofis sahipleri kiracılarına yukarıdaki tabloda belirtilen üst sınırlar üzerinden kira artışı yapabilecektir. Ev ve ofis sahipleri kira artışında kesinlikle bu oranı aşma hakkına sahip değildir. Bunu yaptığında kiracıların yasal hakları doğmaktadır. Taraflar arasındaki sınırlar kanunlarla belirlenmiştir.

Umarız bu yazımızı keyifle okumuş ve verdiğimiz bilgileri faydalı bulmuşsunuzdur. Değerli görüş ve yorumlarınızı bizimle paylaşmaktan çekinmeyin. Sevgiyle kalın!